Edem pluća

Šta je edem pluća?

Edem pluća predstavlja zdravstveno stanje u kom se tečnost sakuplja u plućima. Glavni uzrok plućnog edema je kongestivna srčana insuficijencija. Može se pojaviti i zbog stanja koja nisu povezana sa srcem. Simptomi uključuju kratak dah i otežano disanje. Iznenadni (akutni) plućni edem zahteva hitan tretman. Plućni edem se takođe može razviti tokom vremena (hronični).

Šta je plućni edem velike nadmorske visini?

Plućni edem na velikoj nadmorskoj visini se javlja kada boravite na velikoj nadmorskoj visini ili se brzo penjete na planinu. Edem velike nadmorske visine je teška forma visinske bolesti (poznata i kao planinska bolest), koja se javlja jer su nivoi kiseonika niži na većim visinama. Ova bolest vas može učiniti umornim, slabim, bolnim i sa kratkim dahom, a može izazvati kašalj i stezanje u grudima.

Simptomi edema pluća

Edem pluća može se pojaviti iznenada (akutni) ili se razviti kao dugotrajno (hronično) stanje.

Iznenadni (akutni) plućni edem

Znaci i simptomi iznenadnog plućnog edema uključuju:

• Kratak dah (dispneja), posebno tokom kretanja ili ležanja
• Kašljanje krvi ili penaste sluzi
• Šištanje tokom disanja
• Osećaj gušenja
• Stezanje u grudima ili bol

Dugotrajni (hronični) plućni edem

Znaci i simptomi hroničnog plućnog edema uključuju iste simptome kao i iznenadni plućni edem, iako simptomi mogu biti blaži. Ostali simptomi dugotrajnog plućnog edema uključuju:

• Osećaj nedostatka daha koji vas može probuditi
• Kratkoća daha tokom ležanja
• Oticanje u nogama
• Umor

Šta uzrokuje plućni edem?

Uzroci plućnog edema mogu se podeliti u dve grupe: kardiogeni (povezani sa srcem) ili nekardiogeni (koji nisu povezani sa srcem).

Kardiogeni uzroci

Kardiogeni edem pluća znači da se tečnost zadržava u plućima usled srčanog oboljenja. Najčešći uzrok kardiogenog plućnog edema je kongestivna srčana insuficijencija. Kada leva strana srca prestane da pravilno pumpa krv, krv se vraća u krvne sudove u vašim plućima. Kako se pritisak u vašim krvnim sudovima povećava, tečnost se gura u vazdušne kese u vašim plućima.

Kongestivna srčana insuficijencija koja dovodi do plućnog edema može nastati usled:

• Infarkta
• Oslabljenih srčanih mišića (kardiomiopatija)
• Srčanih zalistaka koji propuštaju ili su suženi (bolest zalistaka srca)
• Visokog krvnog pritiska (hipertenzija)
• Abnormalnog srčanog ritma (aritmija)
• Upale srčanog mišića (miokarditis)
• Tečnosti u perikardu, obloge oko srca (perikardni izliv)

Nekardiogeni uzroci

Nekardiogeni plućni edem nastaje kada druge bolesti uzrokuju akumulaciju tečnosti u plućima. U ovom slučaju, edem pluća nije uzrokovan povećanim protokom krvi u vašim plućima zbog problema sa srcem, već krvni sudovi u vašim plućima postaju upaljeni ili povređeni. Krvni sudovi tada propuštaju tečnost koja ulazi u vazdušne kese pacijenta.

Sindrom respiratornog distresa odraslih je još jedno uobičajeno ime za nekardiogeni plućni edem. Kod ovog oboljenja, upala je glavni problem, sa uzrocima koji uključuju:

• Upalu pluća
• Sepsu (teška infekcija)
• Traumu
• Pankreatitis
• Oboljenje jetre
• Konzumiranje droga
• Krvarenje ili otok u mozgu (neurogeni plućni edem)

Plućni edem negativnog pritiska može nastati nakon blokade u gornjim disajnim putevima. Naprezanje pri disanju kada se desi ova opstrukcija uzrokuje povredu vaših plućnih krvnih sudova i oni cure u vaše vazdušne kese. Kod plućnog edema na velikoj nadmorskoj visini, vaši plućni krvni sudovi se sužavaju i propuštaju.

Dijagnostikovanje edema pluća

Zdravstveni radnik će obaviti fizički pregled kako bi video da li imate tečnost u plućima. Slušaće vaše srce i pluća pomoću stetoskopa. Takođe, postavljaće vam pitanja o vašem zdravstvenom stanju kao što su:

• Da li vam je povećan ili smanjen broj otkucaja srca ili krvni pritisak
• Da li vam je povećana brzina disanja
• Da li su vam abnormalni srčani tonovi.
• Da li postoje zvukovi pucketanja ili zviždanja u plućima.
• Da li vam delovi tela otiču
• Da li vam je koža dobila sivu ili plavkastu boju

Koji testovi će se uraditi da bi se dijagnostikovao plućni edem?

Ako vaš lekat misli da imate tečnost u plućima, naručiće dodatne testove, uključujući:

• Kompletnu krvnu sliku
• Hemiju krvi
• Pulsnu oksimetriju, za proveru nivoa kiseonika u krvi
• Rendgen grudnog koša, kako bi ustanovio da li ima tečnosti u plućima
• Ehokardiogram, ultrazvuk vašeg srca za proveru abnormalne srčane aktivnosti
• Elektrokardiogram (EKG), za proveru problema sa srčanim ritmom ili srčanog udara
• Kateterizaciju srca, za proveru blokada u koronarnim arterijama

Lečenje i prevencija edema pluća

Edem pluća je ozbiljno stanje. Ako imate iznenadni (akutni) plućni edem, potrebno je hitno lečenje. Kada se ovo oboljenje javi iznenadno, može vam biti potrebna hitna medicinska nega (ER) ili boravak u jedinici intenzivne nege.

Neke opcije lečenja uključuju:

• Kiseonik, koji se isporučuje kroz zupce u nosu.
• Mašine koje duvaju vazduh u pluća kroz masku na licu.
• Ventilatore ili respiratore koji duvaju vazduh kroz cev umetnutu u vaš dušnik.
• Lekove koji izazivaju više mokrenja i oslobađanje tečnosti ili koji jačaju vaše srce.
• Druge lekove, kada kongestivna srčana insuficijencija nije uzrok vašeg plućnog edema, kao što su antibiotici i steroidi.

Ako ste pod većim rizikom od oboljenja od edema pluća, možete preduzeti korake, kako biste brinuli o sebi. Ovi koraci uključuju:

• Uzimanje lekova prema uputstvima ako imate srčano oboljenje
• Rutinsk vakcinisanje
• Posetu svog lekara redovno i ako imate problema sa disanjem
• Konzumiranje zdravu hrane sa malo soli
• Prestanak pušenja
• Održavanje zdrave telesne težine
• Razgovaranje sa lekarom ako planirate aktivnosti (kao što je planinarenje) koje mogu izazvati plućni edem.